تعرفه نگهداری کالا در سردخانه در سال 1403

نگهداری از کالاهای فاسدشدنی یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های صنایع غذایی، دارویی، کشاورزی و صادراتی است. سردخانه‌ها به‌عنوان حلقه‌ای کلیدی در زنجیره تأمین نقش پررنگی در کاهش ضایعات، افزایش ماندگاری محصول و حفظ سلامت عمومی ایفا می‌کنند. اما در کنار تمام مزایا، موضوع تعرفه نگهداری کالا در سردخانه ، به‌ویژه در سال ۱۴۰۳، به‌دلیل شرایط اقتصادی کشور و نوسانات قیمت‌ها، اهمیت دوچندانی یافته است.در این پست، نگاهی دقیق و جامع به تعرفه‌های نگهداری کالا در سردخانه در سال ۱۴۰۳ خواهیم داشت. از ساختار قیمت‌گذاری و عوامل تأثیرگذار گرفته تا بررسی انواع سردخانه‌ها و تعرفه‌های جاری، همه‌چیز را بررسی خواهیم کرد تا بتوانید با آگاهی کامل، تصمیمات درستی برای کسب‌وکار خود بگیرید.

چرا اطلاع از تعرفه‌های سردخانه اهمیت دارد؟

تعرفه‌های سردخانه صرفاً یک عدد یا هزینه ثابت روی کاغذ نیستند؛ بلکه بخش مهمی از هزینه نهایی محصول شما را شکل می‌دهند و می‌توانند تأثیر مستقیمی بر سودآوری کسب‌وکار داشته باشند. این تعرفه‌ها نه‌تنها در محاسبه قیمت تمام‌شده کالا نقش دارند، بلکه در رقابت با سایر تولیدکنندگان و عرضه‌کنندگان نیز تعیین‌کننده‌اند. بی‌توجهی یا بررسی سطحی این نرخ‌ها ممکن است منجر به افزایش غیرمنتظره هزینه‌های عملیاتی شود، که در نهایت سوددهی کسب‌وکار شما را تحت‌تأثیر قرار داده و حتی در برخی موارد باعث زیان‌دهی یا از بین رفتن حاشیه سود شود.برای مثال، اگر هزینه نگهداری در سردخانه برای مدت معینی از یک سطح معقول فراتر برود، ممکن است مجبور شوید قیمت نهایی محصول را افزایش دهید؛ موضوعی که به‌ویژه در بازارهای رقابتی می‌تواند باعث از دست رفتن مشتریان یا تضعیف جایگاه برند شما شود. از سوی دیگر، نبود آگاهی دقیق از نرخ‌های واقعی، امکان مقایسه هوشمندانه گزینه‌ها را از شما سلب کرده و احتمال انتخاب سردخانه‌ای با خدمات ضعیف یا هزینه‌های پنهان را بالا می‌برد.

عوامل مؤثر بر تعرفه نگهداری کالا در سردخانه

تعرفه‌ای که در قرارداد با یک سردخانه درج می‌شود، به‌طور مستقیم تحت‌تأثیر فاکتورهای مختلفی قرار دارد که هر یک می‌تواند هزینه نهایی نگهداری کالا را به‌طور چشمگیری تغییر دهد. این عوامل نه ‌تنها به مشخصات فنی و عملیاتی سردخانه بستگی دارند، بلکه به ویژگی‌های کالای موردنظر، شرایط بازار، مدت زمان نگهداری، میزان خدمات جانبی و حتی منطقه جغرافیایی نیز مربوط می‌شوند. درک دقیق این مؤلفه‌ها به شما کمک می‌کند تا با چشم‌اندازی واقع‌بینانه، قرارداد مناسبی تنظیم کرده و از بروز هزینه‌های پنهان یا پیش‌بینی‌نشده در آینده جلوگیری کنید.۱. نوع کالا و شرایط نگهداریهر کالا ویژگی‌های خاصی دارد. برخی نسبت به دما بسیار حساس هستند و کوچک‌ترین نوسان می‌تواند باعث خرابی آن‌ها شود. برای مثال، گوشت قرمز نیاز به دمای منفی و پایدار دارد، در حالی که لبنیات در دمای بالای صفر نگهداری می‌شوند. نگهداری واکسن یا دارو نیز نیازمند ثبت دقیق دما و کنترل رطوبت است.

 مدت زمان نگهداری

هرچه مدت نگهداری کالا در سردخانه طولانی‌تر باشد، معمولاً هزینه نهایی به‌ازای هر روز کاهش پیدا می‌کند. این کاهش تعرفه به دلیل ارائه تخفیف‌های پلکانی یا شرایط ویژه برای قراردادهای بلندمدت است. سردخانه‌ها برای مشتریانی که مدت‌زمان مشخص و طولانی‌تری را برای نگهداری کالا متعهد می‌شوند، تمایل بیشتری به ارائه نرخ‌های رقابتی دارند؛ زیرا برنامه‌ریزی، تخصیص فضا و مدیریت انرژی برای آن‌ها ساده‌تر و پایدارتر می‌شود.در مقابل، در نگهداری کوتاه‌مدت، موقت یا فصلی (مثلاً در زمان برداشت محصولات یا صادرات فصلی)، معمولاً نرخ‌ها افزایش پیدا می‌کند. دلیل این موضوع آن است که در چنین مواقعی، تقاضا برای فضای سردخانه‌ای افزایش می‌یابد و از سوی دیگر، مدیریت فضای انبار، چرخش کالا، مصرف انرژی و تداخل ورود و خروج‌ها چالش‌برانگیزتر می‌شود. به همین دلیل سردخانه‌ها در این حالت، هزینه بیشتری برای رزرو و اشغال موقت فضا دریافت می‌کنند تا هزینه‌های مدیریتی و عملیاتی خود را پوشش دهند.

 حجم کالا یا فضای اشغالی

نحوه محاسبه تعرفه در سردخانه‌ها بسته به سیاست هر مجموعه می‌تواند متفاوت باشد. برخی سردخانه‌ها مبنای محاسبه تعرفه را وزن کالا (کیلوگرم یا تن) قرار می‌دهند، در حالی که برخی دیگر بر اساس حجم اشغالی، تعداد پالت، یا حتی متراژ فضای انبار نرخ‌گذاری می‌کنند. انتخاب این مبنا معمولاً به نوع کالا، فضای سردخانه و روش مدیریت آن بستگی دارد. برای مثال، کالاهایی مانند کنسرو، نوشیدنی یا مواد غذایی فریزری که چگالی بالایی دارند، ممکن است بر اساس وزن محاسبه شوند. اما در مورد محصولاتی مانند سبزیجات تازه، میوه‌های حجیم، یا کالاهایی با بسته‌بندی‌های بزرگ و غیر استاندارد، محاسبه بر اساس وزن منطقی نیست؛ چرا که فضای زیادی را اشغال می‌کنند اما وزن کمی دارند. در این موارد، سردخانه‌ها معمولاً تعرفه را بر مبنای حجم، مترمکعب یا تعداد پالت استاندارد تعیین می‌کنند.

خدمات جانبی

در بسیاری از سردخانه‌ها، تعرفه‌ای که بابت نگهداری ساده کالا دریافت می‌شود فقط شامل اجاره فضای سرد و تأمین دمای مورد نیاز است. اما در عمل، بسیاری از مشتریان به خدمات تکمیلی یا جانبی نیز نیاز دارند که مستقیماً به جریان عملیات و کیفیت نگهداری کالا مربوط می‌شود. این خدمات اضافی می‌توانند شامل موارد متنوعی باشند، از جمله:

• تخلیه و بارگیری کالا از خودروهای حمل (چه با نیروی انسانی و چه با تجهیزات مکانیزه)
• جابجایی درون‌سردخانه‌ای بین بخش‌های مختلف انبار یا قفسه‌ها
• چیدمان اصولی و استاندارد پالت‌ها یا کارتن‌ها با رعایت گردش صحیح هوا
• لیبل‌گذاری، شماره‌گذاری یا کدگذاری کالاها برای ردیابی دقیق و ساده‌تر موجودی
• بسته‌بندی مجدد کالاهای آسیب‌دیده یا باز شده در حین حمل‌ونقل
• خدمات بهداشتی ویژه مثل گندزدایی، ضدعفونی یا جداسازی کالاهای حساس به آلودگی
• ثبت و گزارش‌گیری خودکار دما با سیستم‌های دیجیتال و امکان ارائه گزارش رسمی برای نظارت سازمان غذا و دارو یا مشتریان بین‌المللی

هزینه هر یک از این خدمات معمولاً به‌صورت جداگانه و بر اساس نرخ‌ نامه‌ای مستقل از هزینه نگهداری پایه محاسبه می‌شود. در برخی موارد، این خدمات به‌صورت اختیاری و در موارد دیگر، اجباری بوده و بدون آن‌ها سردخانه حاضر به پذیرش کالا نخواهد بود. بسته به نوع کالا، حساسیت به دما، بهداشت یا صادراتی بودن محموله، ممکن است لازم باشد از برخی یا همه‌ی این خدمات جانبی استفاده شود. بنابراین، پیش از عقد قرارداد، حتماً فهرست خدمات قابل ارائه و هزینه هرکدام را به‌دقت بررسی و با نیاز خود تطبیق دهید.

موقعیت جغرافیایی سردخانه

یکی از عوامل مهم و تأثیرگذار در تعیین تعرفه سردخانه، موقعیت مکانی آن نسبت به مراکز اصلی توزیع، تولید یا صادرات است. سردخانه‌هایی که در نزدیکی بنادر، فرودگاه‌های بین‌المللی، مراکز عمده توزیع، پایانه‌های حمل‌ونقل یا شهرهای بزرگ صنعتی قرار دارند، به دلیل موقعیت استراتژیک‌شان معمولاً دارای تعرفه‌های بالاتری هستند. دلیل این موضوع آن است که چنین سردخانه‌هایی می‌توانند زمان و هزینه حمل‌ونقل کالا را به شکل محسوسی کاهش دهند و برای مشتریان حرفه‌ای، خصوصاً در حوزه صادرات، ارزش افزوده بالایی ایجاد کنند. از سوی دیگر، سردخانه‌هایی که در حاشیه شهرها، مناطق کمتر توسعه‌یافته یا مسیرهای فرعی قرار دارند، به دلیل کاهش هزینه زمین، نیروی انسانی و رقابت کمتر، تعرفه‌های پایین‌تری ارائه می‌کنند. اما استفاده از این سردخانه‌ها می‌تواند منجر به افزایش هزینه‌های جانبی حمل‌ونقل، تأخیر در تحویل کالا و پیچیدگی در هماهنگی‌های لجستیکی شود. در مواردی، این سردخانه‌ها تنها گزینه موجود در برخی نواحی کشاورزی یا روستایی هستند، ولی در مقابل سردخانه‌های نزدیک به بنادر و بازارهای مصرف، بهره‌وری کمتری از نظر زمان و هزینه دارند.

 قرارداد سردخانه‌ها چگونه تنظیم می‌شود؟

قرارداد نگهداری کالا در سردخانه، یک توافق‌نامه رسمی و حقوقی بین صاحب کالا و مجموعه سردخانه است که به‌منظور تعیین دقیق مسئولیت‌ها، هزینه‌ها، و شرایط نگهداری منعقد می‌شود. این قرارداد معمولاً شامل بندهای متعددی است که هر یک نقش مهمی در حفظ حقوق طرفین دارد. یکی از مهم‌ترین بخش‌های قرارداد، مدت‌زمان نگهداری کالا است. این بازه زمانی ممکن است ثابت باشد (مثلاً یک، سه یا شش ماه) یا به‌صورت شناور و قابل تمدید تنظیم شود. در مواردی نیز امکان رزرو فضای سردخانه برای فصل‌های پرتقاضا از قبل وجود دارد.

نوع کالا و شرایط خاص نگهداری آن نیز از دیگر اجزای اصلی قرارداد است. به‌عنوان مثال، نگهداری میوه، گوشت، لبنیات یا دارو، هرکدام نیازمند تنظیمات دمایی، رطوبتی و بهداشتی متفاوتی هستند که باید دقیقاً مشخص شوند. در این بخش، دمای مطلوب، حساسیت‌های خاص کالا، نیاز به تهویه یا کنترل بو، و نحوه چیدمان پالت‌ها یا قفسه‌ها نیز ذکر می‌شود.تعرفه نگهداری معمولاً به‌صورت ریالی و بر مبنای کیلوگرم، پالت، مترمکعب یا مترمربع در روز یا ماه محاسبه می‌شود. برخی سردخانه‌ها نرخ ثابت دارند، در حالی که برخی دیگر با توجه به نوع کالا، مدت قرارداد یا حجم اشغالی، تعرفه‌های متغیری را پیشنهاد می‌دهند.