سترون سازی انبار و سردخانه - انواع انبار نگهداری کالا
انبارهای نگهداری مواد غذایی به سه گروه تقسیم میشوند: انبارهای نگهداری در دمای عادی مانند سیلوها، سردخانههای بالای صفر و سردخانههای در دمای زیر صفر. مهمترین عامل در انبارهای معمولی حفظ رطوبت نسبی مورد نظر و جلوگیری از افزایش آن است. در اصل رطوبت محصول و تعادل آن با محیط اطراف، تعیین کنندهی شرایط رشد میکروارگانیسمها میشود. در سردخانههای بالای صفر کاهش دما مانع رشد میکروارگانیسمها میشود. و در نهایت در انبارهای زیر صفر که به علت کریستالیزه شدن آب موجود، در ادامه کاهش دما، میتوان گفت که امکان رشد برای میکروبها وجود ندارد و حتی گروهی از آنها نیز به این دلیل از بین میروند.
میکروارگانیسمهای بیماریزا همواره با لاشههای گوشت دام و طیور و ... همراه هستند که علت اصلی آن آلودگی محیط کشتارگاه، کارگران، وسایل و از همه مهمتر، تماس لاشهها با آلایش دام در هنگام تخلیه شکم است. انواع مخمرها نیز به طور طبیعی بر روی سطح میوهها وجود دارند و کپکها نیز بیشتر در سطح خاک هستند سبزیها و میوههای تماس یافته با خاک را آلوده میکنند. بنابراین، محیط سردخانه و انبار محیطی است که در شرایط نگهداری محصول و در دمای بالاتر از انجماد، انواع میکروبها در آن حضور دارند و آمادهی رشد در شرایط مطلوب هستند.
مهمترین و شاید خطرناکترین حالت در شرایط نگهداری گروههای مختلف غذایی مثل گوشت خام و سبزی و میوه در کنار یکدیگر به وجود خواهد آمد. به دلایل ذکر شده، همواره شست و شو و سترون کردن انبارها بسیار مهم است. بهترین و موفقترین روش برای حفظ بهداشت انبار و سردخانه، سترون سازی و شست و شوی آنها پیش از انبار محصول جدید است. در سردخانههای نگهداری گوشت، پس از تخلیه سردخانه و گرم شدن محیط، از شویندههای معمولی، به همراه آب گرم و پس از آن، از محلولهای کلرین قوی به صورت اسپری استفاده میکنند. در سردخانههای نگهداری میوهها و سبزیها میتوان از محلول تری فسفات سدیم نیز استفاده نمود. در انبارهای معمولی که امکان رشد کپکها و حتی رشد انگلها نیز وجود دارد میتوان از روشهای مختلف سوزاندن گوگرد و یا سایر انواع حشرهکشها مانند متیلن بوماید، فسفین، اسیدسیانیدریک و ... برای جلوگیری از رشد و تکثیر آفات انباری استفاده نمود.
تمام مطالب عنوان شده، دربارهی چگونگی مبارزه با آلودگیهای احتمالی بود ولی بهترین راهها، روشهایی است که مانع از ورود آلودگی به انبار میشوند. تنظیم برنامههای سمپاشی محصولات با توجه به غلظت سموم مورد استفاده، زمان تجزیه آنها و سایر موارد، به خصوص در مورد استفاده از قارچکشها در مزارع و باغات، در کاهش وقوع فساد پس از برداشت، بسیار موثر است. استفاده از میکروبکشها در سترونسازی کردن مواد پیش از برداشت در مورد میوههای نرم که آسیب پذیری بیشتری دارند بسیار مفید است.
به طور کلی رعایت نکات زیر برای حفظ بهداشت انبارها و سردخانهها بسیار حائز اهمیت است:
1- از ورود جعبههای پوسیده و آلوده جلوگیری شود.
2- هر نوع ضایعات یا به بیان سادهتر آشغال و زباله، از محیط انبار خارج شود.
3- بین هر بار تخلیه و بارزنی مجدد مواد جدید مثل میوه به جای گوشت یا برعکس، عمل بوگیری نیز با استفاده از مواد ذکر شده، یا نمکهای آمونیوم انجام بگیرد.
5- پالتها و وسایل حمل مواد هر 4 ماه یک بار پاکسازی میشوند.