معرفی کمپرسورهای رفت و برگشتی و کاربرد آنها
کمپرسورهای رفت و برگشتی از جهت شکل ظاهری و بعضی اجزای مکانیکی بسیار شبیه موتور احتراق داخلی هستند. در این نوع کمپرسورها با حبس کردن و فشردن حجم مشخصی از بخار مبرد بین پیستون و دیوارهی سیلندر، بخار فشرده میگردد. اساس کار این نوع کمپرسور هم تقریباً شبیه موتور احتراق داخلی است، به استثنای این که پدیدهی احتراق در آن وجود ندارد.
انواع کمپرسورهای رفت و برگشتی از نظر موقعیت کمپرسور و موتور
کمپرسورهای رفت و برگشتی از نظر موقعیت کمپرسور و موتور به سه گروه کمپرسورهای باز، بسته ونیمه بسته دسته بندی میشوند:
کمپرسورهای باز
در این نوع کمپرسورها میل لنگ از محفظه کمپرسور بیرون آمده و موتور خارج از محفظهی کمپرسور به آن کوپله میشود (ارتباط موتور وکمپرسور میتواند به وسیله تسمه باشد. در کمپرسورهای باز امکان نشت بخار مبرد از محل بیرون آمدن محور از محفظهی سیلندر زیاد میباشد، که این مسئله از اشکالات این نوع کمپرسور است. به منظور رفع این مشکل از کاسه نمد به منظور جلوگیری از نشت مبرد و همچنین برای پرهیز از نفوذ هوا در صورت کمتر بودن فشار محفظه سیلندر از فشار اتمسفر استفاده میشود. از فواید این نوع کمپرسور میتوان به انعظاف پذیری آن نسبت به تغییر سرعت کمپرسور و در نتیجه امکان دست یابی به ظرفیتهای مختلف و تغییر بار اشاره کرد. همچنین با توجه به این که موتور از کپرسور به طور کامل جدا است، تعمیر موتور بدون دخالت در کمپرسور به راحتی انجام میپذیرد. بنابراین اگر موتور به هر دلیلی بسوزد، تأثیری برسامانه تبرید نداشته و میتوان آن را تعویض کرد.
کمپرسورهای بسته
در این نوع کمپرسورها محور کمپرسور و موتور مشترک بوده و برعکس کمپرسورهای باز، کمپرسور و موتور هر دو در داخل یک محفظهی فولادی جوشکاری شده قرار دارند. به این ترتیب نسبت به کمپرسورهای باز، مشکل نشت بخار مبرد به حداقل رسیده است. علاوه بر آن با توجه به وجود موتور در داخل این محفظه، برای خنک کاری آن از مبرد مایع سرد ورودی از اواپراتور استفاده میشود. در کمپرسور بسته تنها اتصالات کمپرسور، لولهی ورودی و خروجی مبرد و ترمینال الکتریکی مربوطه وجود دارند. کمپرسورهای بسته تنها برای واحدهای کوچک همچون یخچالها و فریزرهای خانگی، تجاری و کولرهای گازی که میزان توان مورد نیاز آنها بین 150تا 30 کیلو وات است کاربرد دارد. در این نوع کمپرسور ممکن است رطوبت باعث آسیب رساندن به موتور شود، بنابراین عملیات رطوبت زذایی پیش و پس از پر کردن سامانه از مبرد ضروری است. همچنین اگر موتور کمپرسورهای بسته بسوزد، اسیدهای بسیار خورنده هیدروکلریک و هیدرو فلوئوریک ناشی از تجزیه مبردهای فلوئورکربن همچون R-12، R-22 و R-11 که خاصیت رنگ زدگی قوی دارند، موجب خرابی کمپرسور میشوند. بر همین اساس در صورت سوختن موتور باید سامانه به طور کامل از تمام این آلودگیها پاک و تمیز شود.
کمپرسورهای نیمه بسته
این نوع کمپرسورها مشابه کمپرسورهای بسته هستند، با این تفاوت که در آنها سر سیلندر پیچی بوده و قابل باز شدن است. این امر باعث تسهیل در تعمیر و نگهداری پیستونها و سوپاپها شده است. در کمپرسورهای بسته برای تعمیر موتور یا کمپرسور، کاسه نمد باید بریده شده و پس از تعمیر دوباره جوش داده شود. در حالتی که در مدل نیمه بسته این کار با باز کردن پیچهای سرسیلندر به آسانی انجام میشود. البته در مورد کمپرسورهای بزرگ استفاده از سامانهی نیمه بسته به جای بسته مقرون به صرفه است.