علت سیل سال 98: ترسالی یا سردچال؟

دکترعباس مفیدی در گفت‌وگو با ایسنا، گفت: در خصوص اینکه  آیا بارور کردن ابرها و دوره ترسالی فقط شایعه است. وی افزود: بارور کردن ابرها در مقیاس بزرگ تأثیری ندارد و افرادی که این کار را انجام می‌دهند  فقط بودجه کشور را هدر می‌دهند. کشورهایی مانند آمریکا که برای از دهه 1990  میلادی به بعد سرمایه‌گذاری در این زمینه را کاهش داده‌اند و تکنولوژی بارور کردن ابرها را از اولویت خود خارج کرده‌اند. آنها حتی در خشکسالی‌های اخیر در کالیفرنیا نیز سراغ بارورتکنولوژی بارور کردن ابرها نرفتند.

وی در خصوص سیل سال 98 این طور بیان کرد: از نظر جوی چند عامل در ایجاد سیل‌های سال 98 تأثیر داشته‌اند. شاید بتوان گفت عامل اول، حجم بسیار زیاد بارش به بارش‌های متداوم پاییز و زمستان سال قبل آن مربوط است. این بارش‌ها کم کم نفوذ پذیری  خاک را به طور قابل توجهی کم کرده بود. عامل دوم، وقوع یک دوره طولانی دو تا سه هفته‌ای همراه با بارش‌های زیاددر قسمت وسیعی از غرب و جنوب غربی  وشمال کشور بود. عامل دیگر، باران‌های شدید نوروز سال 98 در مناطق مختلف کشور بود. بدون شک وقوع بارش‌های سنگین بیش از 300 میلی متر در یکی دو روز در شمال کشور، نه فقط در ایران بلکه در نقاط دیگر دنیا منجر به سیل شده  است. از نظر جوی تداوم طولانی مدت بارش در زمان کوتاه علت دارد که سردچال نامیده می‌شود. پدیده سردچال خود جزئی از یک پدیده گسترده‌تر به نام "بندال" می‌باشد.

وی اینچنین افزود: پدیده بندال، وقتی واقع می‌‌شود که بادهای غربی به شکل شملی- جنوبی یا اصطلاحاً نصف‌النهاری تغییر شکل می‌دهند. این بادها که در جو زمین در حرکت به سمت شرق، حالتی شبیه موج به خود می‌گیرند در برخی موارد برای چند روز تا چند هفته از مسیر مداری خود خارج شده و همچون رودخانه، در جهت عرض جغرافیایی پیچ می‌خوردند. به این  حالت پیچ تاب برداشته، امواج غربی را که در عین حال سبب کندی حرکت بادهای غربی نیز می‌شود، پدیده بندال یا بندائی می‌نامند.

 مدل‌های اقلیمی نشان می‌دهد که کشور به سمت خشکسالی می‌رود و وقوع صرفاً یک دوره بارش به معنای وارد شدن به ترسالی نمی‌باشد

 از نظر ایشان بسیاری از افرادی که به سادگی تمامی مسائل زیست محیطی از جمله خشک شدن دریاچه‌ها و تالاب‌ها و طوفان‌های گردو غباری را ناشی از تغییر اقلیم می‌دانند از این مسئله غافل هستند که بروز بسیاری از مسائل زیست محیطی ایران ناشی از بهره برداری غیر اصولی و بی رویه و نادرست از منابع طبیعی و تغییر کاربری زمین در کشور بوده است. در واقع برخلاف تصور عموم، تغییرات محلی گسترده عرصه‌های طبیعی ایران است که تغییر در رفتار جو را در پی داشته است.