سردچالهای جوی
سردچالهای جوی یکی دیگر از سیستمهای سطوح بالای اتمسفر هستند که بر اثر تشدید جریانهای نصفالنهاری شدید، فرود عمیق شده مانند یک رودخانه از جریان اصلی شمال آن بریده شده به صورت یک سیتم حلقوی در طرف استوایی جریان اصلی باد غربی تشکیل میشوند.
سردچالها علاوه بر سرد بودن، کانون تمرکز چرخندگی مثبت نیز هستند. زمانی که به حرکت به سوی عرضهای جنوبی و بعد از قرار گیری در بالای سرزمینهای گرمتر ناپایداری شدیدی ایجاد میکنند که باعث تشکیل ابر و نزولات جوی میشود.
سردچالها را میتوان هم برحسب محل تشکیل و هم بر اساس عمر آنها به سه گروه تقسیم کرد. اولین تقسیمبندی بر اساس عمر سردچال به سه گروه: 2تا 3 روزه، 4تا 7 روزه و بیشتر از 7 روزه. اما بر اساس محل تشکیل باز هم به سه دسته تقسیم میشود که شامل موارد زیر است:
1- سردچال قطبی: که به وسیله رودباد جبهه قطبی به طرف جنوب حرکت میکند.
2- سردچال جنب حاره: که به وسیله رودباد جنب حاره وارد مناطق جنب حاره میشود.
3- سردچال حلقه قطبی: که در داخل حلقه قطبی و در مناطق 70 درجه شمالی تشکیل میشود.
تخلیه ازن استراتوسفر مهمترین نقش سردچال جوی میباشد که برای حفظ سلامت محیط زیست نقش دارد. بیشتر وقوع سردچالها در فصل تابستان میباشد که علت آن به خاطر تضعیف بادهای غربی در تابستان است.
اکثر سردچالها عمری حدود 2تا 3 روز بیشتر ندارند، و تعداد کمتری عمر بیشتر از 10 روز دارند. معمولاً قطر اکثر سردچالها بین 600 تا 1800 کیلومتر میباشد. سردچالهای جنبحاره عمری کمتر و اندازه کوچکتری دارند.