گازهای مورد استفاده در بستهبندی اتمسفر اصلاح شده
از گازها و مخلوطهای مختلف با خصوصیات مختلف برای کند کردن روند فساد هرچه بیشتر مواد غذایی استفاده میشود.
دیاکسید کربن و نیتروژن عمدتاَ به عنوان گازهای محافظ در بستهبندی مواد غذایی استفاده میشود. مونوکسید کربن یا آرگون نیز در برخی کشورها رایج است. از اکسیژن نیز در برخی موارد استفاده میشود.
اکسیژن (O2)
اساساَ اکسیژن باعث خراب شدن غذا به دلیل اکسید شدن میشود و پیش شرطهای ایدهآل رشد میکروارگانیسمهای هوازی را تشکیل میدهد. در نتیجه، اکسیژن اغلب از بستهبندی اتمسفر اصلاح شده حذف میشود. در بعضی موارد –به طور معمول گوشت قرمز- برای جلوگیری از رنگ پریدگی رنگ قرمز و جلوگیری از رشد ارگانیسمهای بیهوازی، عمدتاَ با غلظت اکسیژن بالا فرایند انجام میشود.
دیاکسیدکربن (CO2)
این گاز بی رنگ، بیبو و بیمزه است.این ماده بر اکثر باکتریها و کپکهای هوازی اثر مهار اکسیداسیون و بازدارندگی دارد. دیاکسیدکربن اغلب برای افزایش ماندگاری مواد غذایی استفاده میشود. ماندگاری مواد غذایی بستهبندی شده یا ذخیره شده معمولاَ بیشتر است و محتوای CO2 بیشتر است. با این وجود، اگر دوز مصرف بیش از حد زیاد باشد، بسیاری از محصولات میتوانند ترش شوند. علاوه بر این گاز میتواند از بسته بندی پخش شود و یا توسط محصول جذب شود. استفاده از گازهای پشتیبانی کننده میتواند این اثر را کند کند.
نیتروژن (N2)
نیتروژن یک گاز بیاثر است و به دلیل فرایند تولید آن، خلوص آن نسبتاَ زیاد است. این ماده معمولاَ برای جابجایی هوا، به ویژه اکسیژن اتمسفر، در بسته بندی مواد غذایی استفاده میشود. این امر از اکسیداسیون غذا جلوگیری کرده و از رشد میکروارگانیسمهای هوازی جلوگیری میکند. این ماده اغلب به عنوان گاز پشتیبانی کننده یا پرکننده استفاده میشود، زیرا از طریق فیلمهای پلاستیکی بسیار آهسته پخش میشود و از این رو مدت بیشتری در بستهبندی باقی میماند.
مونوکسیدکربن (CO)
بیرنگ، بیبو و بیمزه است. مشابه اکسیژن، از مونوکسید کربن نیز گاهی برای حفظ رنگ قرمز گوشت استفاده میشود. غلظت موردنیاز بسیار کم است. در برخی از کشورها، از جمله اتحادیه اروپا، با این وجود استفاده از مونوکسید کربن برای جوهای اصلاح شده ممنوع است.
آرگون (Ar)
بیاثر، بیرنگ، بیبو و بیمزه است. به دلیل شباهت خواص آن با نیتروژن، آرگون میتواند در بسیاری از کاربردها جایگزین نیتروژن شود. اعتقاد بر این است که برخی فعالیتهای آنزیمی مهار شده و آرگون واکنشهای متابولیکی را در برخی از انواع سبزیجات کند میکند. به دلیل اثرات حاشیهای و قیمت بالاتر در مقایسه با نیتروژن، استفاده از آن بسیار نادر است.
هیدروژن (H2) و هلیوم (He)
از این گازها برای افزایش ماندگاری استفاده نمیشود. از آنها به عنوان گازهای کمیاب برای برخی از سیستمهای تشخیص نشت موجود در بازار استفاده میشود. اندازه مولکولی نسبتاَ کوچک گازها باعث فرارسریع از نشت بسته بندی میشود. از آنجا که این گازها در غیر این صورت هیچ خواص مثبتی روی محصولات غذایی ندارند و گران هستند و کار با آنها آسان نیست، استفاده از آنها نادر است. متداولترین روش برای آزمایش نشت، تشخیص CO2 که جزء در اصلی در بسیاری از فرایندهای MAP است.
اگر غذا در یک پوشش محافظ بسته بندی شده باشد، این ماده باید روی برچسب مشخص شود. علاوه بر این، مطابق مقررات اتحادیه اروپا، گازهای مورد استفاده باید با شماره مربوط به خود ذکر شوند. اعداد E برای مهمترین گازها عبارتند از:
آرگون E938 ، هلیم E939 ، دیاکسیدکربن E290، اکسیژن E948، نیتروژن E941، هیدروژن E949