رنگ دهندههای غذایی
رنگ یک ویژگی حسی بسیار مهم در غذا است که به طور مستقیم بر درک طعم و کیفیت محصول تأثیر میگذارد. فراوری مواد غذایی میتواند باعث تخریب و از بین رفتن رنگدانههای طبیعی در مواد اولیه شود. علاوه بر این، برخی از محصولات فرموله شده، مانند نوشابه، شیرینیجات، بستنی و اسنکها نیاز به افزودن مواد رنگی دارند. رنگدهندهها برای تولید یک محصول یکنواخت از مواد اولیه که از نظر رنگ متفاوت هستند، اغلب لازم هستند. رنگدهندههایی که به عنوان افزودنیهای غذایی استفاده میشوند، به عنوان طبیعی یا مصنوعی طبقهبندی میشوند. رنگدهندههای طبیعی از منابع گیاهی، حیوانی و معدنی به دست میآیند، در حالی که رنگدهندههای مصنوعی در درجه اول مبتنی بر ترکیبات شیمیایی نفت هستند.
رنگهای طبیعی
بیشتر رنگدهندههای طبیعی عصارههایی هستند که از بافتهای گیاهان گرفته میشوند. استفاده از این عصارهها در صنایع غذایی همراه با افزودن طعمها و بوهای ثانویه میباشد. علاوه بر این، بسیاری از آنها در آب محلول نیستند و بنابراین باید با یک امولسیون کننده اضافه شوند تا توزیع یکنواختی در سراسر محصول غذایی حاصل شود.
از رنگهای طبیعی میتوان به آنتوسیانین، بتاسیانین، کاروتنوئیدها و فنولیکها اشاره کرد که رنگ قرمز، زرد، نارنجی، آبی را میدهند و از توت فرنگی، انگور، چغندر، زعفران، فلفل قرمز،هویج، قارچ و زردچوبه به دست میآیند.
رنگ های مصنوعی
رنگدهندههای مصنوعی محلول در آب هستند و به صورت پودر، خمیر، گرانول یا محلول در دسترس تجاری هستند. دستهای از رنگهای خوراکی که lake نامیده میشوند با تصفیه مواد رنگی با هیدروکسید آلومینیوم فرموله میشوند. آنها تقریباَ 10 تا 40 درصد رنگ مصنوعی dye دارند و در آب و حلالهای آلی نامحلول هستند. رنگ lake برای استفاده در محصولات خشک و روغنی ایدهآل است. ثبات رنگهای مصنوعی به عواملی مثل کاهش PH، تحت تأثیر نور و گرما بستگی دارد.
رنگهای مصنوعی میتوان به قرمز آلورا، آبی بریلیانت، اریتروسین، سبز سریع، نیل کارمین و تارتازین اشاره کرد.
تعدادی از رنگهای شیمیایی و مصنوعی برای استفاده در کشورهای مختلف مورد تأیید قرار گرفتهاند. این رنگدهندهها با توجه به سیستمهای شماره گذاری ویژه مختص هر کشور تعیین میشوند. برای مثال در آمریکا رنگها با شماره و در اروپا با علامت E نشان داده میشوند.
تجزیه و تحلیل سمشناسی رنگهای آبی درخشان FCF، نیل کارمین، سبز سریع FCF و اریتروسین جذب ضعیفی دارند و سمیت کمی از خود نشان میدهند. غلظتهای بسیار زیاد قرمز آلورا باعث بیش فعالی در کودکان میشود و تارتازین در برخی از افراد واکنشهای آلرژیک ایجاد میکند. رنگهای مصنوعی در همه کشورها مورد تأیید نیستند.