مرکبات از برداشت تا نگهداری
مرکبات در گروههای انواع پرتقال، انواع نارنگی، لیمو ترش، انواع گریپ فروت، لیموعمانی و لیمو شیرین تقسیم بندی میشود.
ماندگاری مرکبات به موارد زیر وابسته است:
1) شرایط محیطی و نگهداری
2) تکنولوژی و شیوهی کشاورزی مانند نحوه آبیاری و هرس کردن
3) شرایط مرکبات در زمان برداشت
4) دمای نگهداری در سردخانه
5) اندازه رطوبت سردخانه
برداشت
مرکبات باید هنگامی چیده شوند که به اندازهی کافی رسیده باشند. اگر میوه بیش از اندازه بعد از رسیدن روی درخت بماند عمر نگهداری آن کاهش مییابد. در هنگام برداشت آب و هوا باید طوری باشد که تأثیر مخربی روی مرکبات نگذارد. مثلا زمان بارش برف یا وجود گرد غبار شدید نباشد. بهتر است مرکباتی که روی زمین افتادهاند به خاطر آلوده شدن به قارچها با بقیه میوهها در یک محل قرار نگیرند. بهتر است چیدن میوه در ساعات خنک روز به وسیله میوهچین و دستکش انجام شود. در گذشته کیفیت میوه را فقط از روی طعم و رنگ آن شناسایی میکردند اما امروزه با پیشرفت علم و فناوری میتوان با معیارهای آزمایشگاهی رسیدن میوه را سنجید.
برای بیشتر شدن زمان نگهداری، مرکبات هنگام برداشت باید سفت، تمیز و بدون بیماری و لکه باشند.
انبار کردن
برای نگهداری طولانی مدت مرکبات نباید از گاز اتیلن به عنوان رنگ انداز استفاده کرد زیرا فرآیند فساد میوه را تسریع میکند. همچنین بهتر است که مرکبات با دم ذخیره شوند.
قبل از انبار کردن باید شاخ و برگها را جدا کرده و میوه را با شناور کردن یا پاشیدن آب شستشو داد و قارچکشی کرد. این کار بهتر است سریع انجام شود. برای میوههای آبدار این فرآیند باید 240 ساعت بعد از برداشت انجام شود. لیموترش و لیموشیرین گاهی به شستشو نیاز ندارند. اگر محل برداشت و نگهداری به هم نزدیک باشد و انبار دمایی حدود 10 تا 15 درجه سانتیگراد داشته باشد و تهویه مناسب باشد مرکبات با کیفیت بالا را بدون نیاز به سردخانه میتوان در انبار نگه داشت.
نگهداری در سردخانه
بعد از عملیات ذکر شده مرکبات باید سریع به سردخانه انتقال داده شوند. با پوشاندن مرکبات با کاغذ میتوان از انتقال آلودگی جلوگیری کرد. مرکبات را میتوان در جعبه پلاستیکی، جعبه چوبی، کارتن و یا در طبقات به صورت بازنگه داشت. باید دقت کرد که به میوه فشار وارد نشود تا عمرشان کم نشود. همچنین در تابستان بهتر است جعبهها مرطوب شود تا میوهها خنک شوند و عمرشان بیشتر شود.
برای نگهداری طولانی مدت مرکبات باید آن را پیشسرد کرد. در این فرآیند همهی میوهها باید در طول 3 تا 4 روز به دمای مورد نظر برسند. شرایط پیشسرد کردن مرکبات به جز گریپ فروت به شکل زیر است:
- رطوبت باید بیش از 90 درصد نگه داشته شود.
- دمای پیشسرد همان دمای نگهداری میباشد.
دمای مرکبات وابسته به عواملی مثل گونه مرکبات، رقم میوه، منطقه تولید، شرایط فیزیولوژیکی، میزان رسیدن و مدت زمان نگهداری میباشد.
رطوبت نسبی سردخانه در زمان نگهداری باید 85 تا 90 درصد باشد. برای جلوگیری از انتشار دی اکسید کربن هوا باید 1 تا 2 بار در روز تهویه شود.