عارضه واترکور (watercore) در سیب, ارقام حساس, شناسایی و کنترل

واترکور یا آب نمایی عارضه ای است که عمدتا در طول نگهداری بروز نمی کند. واترکور عارضه ای با منشاء باغی است که در ابتدای ورود میوه سیب به انبارهای نگهداری قابل تشخیص است. واترکور را با مشاهده ظاهر سیب نمی توانید تشخیص دهید هنگام ورود کالا به سردخانه کافیست سیب ها را بصورت افقی برش بزنید اطراف تخمدان سیب بخش های شفاف و آب نما و با ظاهری سخت و شیشه ای دیده می شود که وجود آنها سبب کاهش مدت ماندگاری سیب در سردخانه شده و لازم است سیب ها هر چه سریعتر به بازار مصرف عرضه گردد. این عارضه عمدتا در اطراف تخمدان مشاهده می شود اما ممکن است در نواحی دیگر گوشت میوه و یا در تمام آن مشاهده کنید. عارضه فقط زمانی از سطح بیرونی سیب قابل تشخیص است که بخش بسیار زیادی از سیب را درگیر کرده باشد.
این عارضه یک اختلال پیش از برداشت بوده که با رسیدگی میوه تسریع می شود. واترکور پس از برداشت و در حین نگهداری افزایش نمی یابد اما بخش های آبنما یا شیشه ای شده در حین نگهداری، به دلیل خرابی و از هم پاشیدگی داخلی سیب قهوه ای شده، منجر به کاهش کیفیت سیب و عدم بازارپسندی آن می گردد لذا لازم است سریعا به بازار مصرف عرضه گردد. اگر واترکور بسیار خفیف باشد ممکن است در حین نگهداری ناپدید شود.
ارقام حساس به واترکور:
سیب های بیشتر مناطق با آب و هوای خشک و یا نیمه خشک به این عارضه حساس هستند. ارقام جاناتان، فوجی، گرانی اسمیت و رد دلیشس نسبت به سایر ارقام سیب به واترکور حساسیت بیشتری نشان می دهند.
واترکور با بلوغ و رسیدگی بیش از حد میوه همراه بوده و دمای پایین در شب های پاییز بلوغ و رسیدگی میوه را تسریع کرده سبب توسعه واترکور می گردد.
عواملی که عمدتا سبب ایجاد واترکور در سیب ها می گردد عبارتند از:
بزرگ شدن و یا رسیدگی بیش از حد میوه، عدم توازن در هرس و نسبت زیاد برگ به میوه و یا تنک کردن بیش از حد، مصرف بیش از اندازه نیتروژن و بور در کودهای مصرفی، قرار گرفتن در معرض مستقیم نور خورشید.
نوع دیگری از واترکور نیز ممکن است در میوه پدیدار شود که ارتباطی با بلوغ و رسیدگی میوه ندارد. این عارضه ممکن است در هوای بیش از حد گرم و غیرمعمول رخ داده و در بخشی از بافت میوه که در آن قسمت دچار آفتاب سوختگی شده است مشاهده شود.

فیزیولوژی
ظاهر شیشه ای و آبنما در بافت گوشتی سیب می تواند ناشی از تجمع سوربیتول در فضاهای بین سلولی باشد. سوربیتول منبع کربوهیدات است که از گیاه به میوه منتقل شده و توسط میوه سیب باید به فروکتوز تبدیل شود. دلیل تجمع سوربیتول در فضاهای بین سلولی مشخص نیست. به نظر می رسد انتقال سوربیتول به میوه سریعتر از حدی است که بتواند به فروکتوز تبدیل شود لذا در فضاهای بین سلولی تجمع می یابد. مطالعات تطبیقی انجام شده در ارقام حساس و مقاوم به واترکور نشان می دهد که ساختار آوندهای این ارقام با هم متفاوتند شاید همین دلیلی بر سرعت بیش از اندازه انتقال سوربیتول به میوه باشد که زمان کافی برای تبدیل شدن به فروکتوز را نداشته و در یافت های بین سلولی تجمع می یابد. مطالعات انجام شده نشان داده است قهوه ای شدن داخلی و ازهم پاشیدگی داخلی که در پی واترکور شدید پدید می آید، حاصل تجمع اتانول و استالدیید در بافت های آسیب دیده است.
کنترل:
موثرترین راه برای کاهش بروز واترکور جلوگیری از تأخیر برداشت است. سیب ها را باید قبل از ابتلا و به محض رسیدن مطلوب برداشت نمود و قبل از رسیدن بیش از حد میوه در سردخانه به یازار عرضه کرد.
با نزدیک شدن میوه به بلوغ، لازم است نمونه هایی برداشت شده بریده شود و از لحاظ وجود عارضه واترکور بررسی شود در صورت مشاهده این عارضه لازم است بلافاصله میوه ها را قبل از اینکه واترکور گسترش یابد برداشت کرد.
سیب های دارای عارضه واترکور نباید در انیارهای کنترل اتمسفر نگهداری شوند.
لازم است وجود یا عدم وجود واترکور قبل از ذخیره سازی و ورود میوه به سالن های سردخانه بررسی شده و در صورت مشاهده عارضه به بازار مصرف عرضه گردد.